آموزش مفهومی با بهره گیری از روایتگری و داستان
  •   آرشیو : پاییز 1404
  •   کد پذیرش : 28318
  •   موضوع : سایر شاخه ها
  • نویسنده/گان : | لیلا پرهیزکاری
  •   زبان : فارسی
  •   نوع مقاله : مروری
  •   چکیده مقاله به فارسی : آموزش مفهومی با بهره‌گیری از روایت‌گری به عنوان یک رویکرد نوین و مؤثر در فرآیند یاددهی-یادگیری، توانسته است توجه بسیاری از پژوهشگران و متخصصان تعلیم و تربیت را به خود جلب کند. این رویکرد، مفاهیم را فراتر از انتقال صرف اطلاعات، در قالب داستان‌ها و روایت‌های ساختارمند ارائه می‌دهد که باعث تقویت حافظه، ایجاد ارتباط‌های معنایی و ارتقای انگیزه یادگیری می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی مبانی نظری، رویکردهای اجرایی، فواید کلیدی و شواهد تجربی مرتبط با آموزش مفهومی از طریق روایت‌گری انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که ساختار داستانی و عنصر روایت به یادگیرندگان کمک می‌کند تا مفاهیم را به شکل سازمان‌یافته و معنادار درک کنند و مهارت‌های تفکر انتقادی و انتقال دانش را تقویت نمایند. همچنین، روایت‌گری در سطوح مختلف تحصیلی از پیش‌دبستان تا دوره متوسطه کاربردی و اثربخش است و با استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند جذابیت و تعامل یادگیری را افزایش دهد. شواهد تجربی متعددی نیز مؤید این است که استفاده از روایت‌گری به‌ویژه در یادگیری مفهومی، منجر به افزایش درک عمیق‌تر، تثبیت بهتر دانش و مشارکت فعال‌تر دانش‌آموزان می‌شود. علاوه بر این، آموزش مبتنی بر روایت‌گری قابلیت تطبیق با نیازها و تفاوت‌های فردی و فرهنگی دانش‌آموزان را دارد و می‌تواند مهارت‌های کاربردی را در آنها تقویت کند. در نهایت، مقاله پیشنهادات اجرایی متعددی برای پیاده‌سازی موثر این رویکرد ارائه کرده که شامل طراحی برنامه‌های آموزشی ساختارمند، بهره‌گیری از فناوری‌های تعاملی، توانمندسازی معلمان و توجه به تفاوت‌های فرهنگی است. این نتایج نشان می‌دهد که آموزش مفهومی با روایت‌گری می‌تواند نقشی کلیدی در تحول نظام‌های آموزشی ایفا کرده و به تربیت نسلی توانمند، خلاق و نقاد کمک نماید.
  •   لیست منابع : [1] الهامی، سارا و الهامی، سیما و کاتب دهمرده، راضیه و رئیسی، زهرا، 1403، تحلیل نقش محتوای آموزشی مبتنی بر روایت گری در ایجاد انگیزه و یادگیری عمیق، اولین همایش بین المللی تحولات نوین در علوم تربیتی، روانشناسی و آموزش وپرورش، ارومیه.
    [2] ثمری دورق، عاطفه، 1403، بررسی تاثیر رویکرد مبتنی بر قصه گویی بر خلاقیت و یادگیری مفهومی دانش آموزان ابتدایی، اولین همایش بین المللی ایده‌های تحول آفرین در زمینه مطالعات فرهنگی و آموزشی در آموزش و پرورش با تاکید بر اقدام پژوهی، درس پژوهی و روایت پژوهی در هزاره سوم.
    [3] دادگستر، فریبا و مرادی، زهرا و میرزائی، محسن و خلیلی باصری، حمیرا،1403، بررسی نقش داستان سرایی در تدریس: چگونه معلمان می‌توانند از روایت برای یادگیری بهتراستفاده کنند؟، دومین کنفرانس بین‌المللی حقوق، مدیریت، علوم تربیتی، روانشناسی و مدیریت برنامه ریزی آموزشی، تهران.
    [4] رضائی، کوثر و رضائی، اسما،1402، نقش معلمان در ایجاد آموزش جذاب و یادگیری مفهومی با استفاده از روش‌های تدریس فعال در فرایند یاددهی -یادگیری، دهمین همایش ملی تازه‌های روانشناسی مثبت، بندرعباس.
    [5] کرمی زاده، حسن؛ نوری، محمود؛ کردی، فیروزه؛ بررسی اثربخشی داستان‌گویی در فرآیند یادگیری با تکیه بر درس ریاضی؛ پنجمین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران - 1396.
    [6] مجدی عبیدی، ستار،1403، طراحی بسته‌های آموزشی با رویکرد روایت محور برای تقویت درک مفهومی، اولین همایش بین المللی تحولات نوین در علوم تربیتی، روانشناسی و آموزش وپرورش، ارومیه.

    [7] Ainsworth, S. (2006). DeFT: A conceptual framework for considering learning with multiple representations. Learning and Instruction, 16(3), 183–198.
    [8] Anderson, R., Lucas, K. B., & Ginns, I. S. (2021). STEM storytelling: Its effects on motivation and conceptual understanding. International Journal of STEM Education, 8(2).
    [9] Battipede, E., Giangualano, A., Boffi, P., Clerici, M., Calvi, A., Cassenti, L., … Gallace, A. (2024). Physics Playground: Insights from a Qualitative‑Quantitative Study about VR‑Based Learning.
    [10] Berk, L. E., & Archer, A. H. (2010). Developmental relationships among language, pretend play, and storytelling. Early Childhood Research Quarterly, 25(2), 225–240.
    [11] Billinghurst, M., & Dünser, A. (2012). Augmented reality in the classroom. Computer, 45(7), 56–63.
    [12] Bradley, R. H., & Caldwell, B. M. (1984). The relation of infants’ home environments to achievement test performance in first grade: A follow-up study. Child Development, 55(3), 803–809.
    [13] Boaler, J. (2016). Mathematical mindsets: Unleashing students' potential through creative math, inspiring messages and innovative teaching. Jossey-Bass.
    [14] Black, P., & Wiliam, D. (2009). Developing the theory of formative assessment. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 21(1), 5-31. https://doi.org/10.1007/s11092-008-9068-5
    [15] Bruner, J. (1991). The narrative construction of reality. Critical Inquiry, 18(1), 1–21.
    [16] 1Caine, R. N., & Caine, G. (2013). Making connections: Teaching and the human brain (2nd ed.). Teachers College Press.
    [17] Cruz, M., et al. (2022). Using self-determination theory to explore enjoyment of educational interactive narrative games.
    [18] Calvert, J., & Hume, M. (2023). Improving student learning outcomes using narrative immersive virtual reality as pre‑training. Virtual Reality, 27, 2633–2648.
    [19] Calvert, T., & Abadia, S. (2022). Immersing learners in stories: A systematic literature review of educational narratives in virtual reality. Research in Educational Virtual Reality.
    [20] Caine, R. N., & Caine, G. (2011). Natural learning for a connected world: Education, technology, and the human brain. Teachers College Press.
    [21] Carey, S. (2000). Science education as conceptual change. Journal of Applied Developmental Psychology, 21(1), 13-19. https://doi.org/10.1016/S0193-3973(99)00033-4
    [22] Dettori, G. (2009). Narrative learning in technology-enhanced environments. In Systematic Literature Review on Narrative-Based Learning (2007–2017). aodnetwork.
    [23] Dewey, J. (1938). Experience and education. Macmillan.
    [24] 18-Dickey, M. D. (2005). Engaging by design: How engagement strategies in popular computer and video games can inform instructional design. Educational Technology Research and Development, 53(2), 67–83.
    [25] Dunleavy, M., & Dede, C. (2014). Augmented reality teaching and learning. Handbook of Research on Educational Communications and Technology, 735-745.
    [26] Freeman, S., Eddy, S. L., McDonough, M., Smith, M. K., Okoroafor, N., Jordt, H., & Wenderoth, M. P. (2014). Active learning increases student performance in science, engineering, and mathematics. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(23), 8410–8415.
    [27] Goldstein, T. R., & Winner, E. (2012). Enhancing empathy and theory of mind. Journal of Cognition and Development, 13(1), 19-37. https://doi.org/10.1080/15248372.2011.573514
    [28] Graesser, A. C., McNamara, D. S., & Kulikowich, J. M. (2014). Coh-Metrix: Providing multilevel analyses of text characteristics. Educational Researcher, 43(3), 104-115.
    [29] Green, M. C., Strange, J. J., & Brock, T. C. (2019). Narrative impact: Social and cognitive foundations. Routledge.
    [30] Haven, K., & Ducey, M. (2007). Crash course in storytelling. Libraries Unlimited.
    [31] Hadjipanayi, C., Christofi, M., Banakou, D., & Michael‑Grigoriou, D. (2024). Cultivating empathy through narratives in virtual reality: A review. Personal and Ubiquitous Computing, 28, 507‑519.
    [32] Hunt, M. A., Stevenson, M., & Davies, A. (2021). Story-based apps for preschool mathematics and literacy: A randomized controlled trial. Journal of Early Childhood Literacy, 21(4), 547–567. https://doi.org/10.1177/1468798420957610
    [33] Johnson, L., Adams Becker, S., Cummins, M., Estrada, V., Freeman, A., & Ludgate, H. (2016). NMC Horizon Report: 2016 Higher Education Edition. The New Media Consortium.
    [34] Kim, J. (2019). Storytelling as a tool for language learning: A review. Language Teaching Research, 23(1), 95-116. https://doi.org/10.1177/1362168816651160
    [35] Lau, K. H. C., Yun, B., Saruba, S., Bozkir, E., & Kasneci, E. (2024). Wrapped in Anansi’s Web: Unweaving the Impacts of Generative‑AI Personalization and VR Immersion in Oral Storytelling.
    [36] 28-Liu, Y., & Naul, S. (2020). Why story matters: A review of narrative in serious games. Journal of Educational Computing Research. aodnetwork.ca+1fa.wikinoor.ir+1
    [37] 29-Lin, X., Wang, Y., & McBride, C. (2022). Shared story-making enhances preschoolers’ narrative comprehension and expressive language. Child Development, 93(1), 1–17.
    [38] 30-Mandler, J. M., & Kamensky, M. (2021). Story structures promote knowledge transfer across domains. Cognitive Science, 45(3), e12908. https://doi.org/10.1111/cogs.12908
    [39] 31-Meijer, J., Kirschner, P. A., & Paas, F. (2022). Story-based learning in science education: Enhancing student understanding of complex systems. Journal of Research in Science Teaching, 59(4), 512–532. https://doi.org/10.1002/tea.21766
    [40] 32-Mayer, R. E. (2020). Multimedia learning (3rd ed.). Cambridge University Press.
    [41] Mar, R. A., Oatley, K., & Peterson, J. B. (2009). Exploring the link between reading fiction and empathy: Ruling out individual differences and examining outcomes. Communications, 34(4), 407-428.
    [42] 33-Meyer, B. J. F. (2010). The importance of the story structure in educational narratives. Educational Psychology Review, 22(1), 37-55. https://doi.org/10.1007/s10648-010-9139-0
    [43] 34-Moreno, R., & Mayer, R. E. (2007). Interactive multimodal learning environments. Educational Psychology Review, 19, 309-326. https://doi.org/10.1007/s10648-007-9047-2
    [44] 35-Nkambou, R., Bourdeau, J., & Mizoguchi, R. (2010). Advances in intelligent tutoring systems. Springer.
    [45] 36-Nicolopoulou, A., Trapp, S., & Bjorklund, D. (2015). Using storytelling in early childhood education to promote communication and socio-emotional development. Early Childhood Education Journal, 43(3), 233–242.
    [46] 37-Paul, R., & Elder, L. (2014). Critical thinking: Tools for taking charge of your learning and your life (3rd ed.). Pearson.
    [47] 38-Oatley, K. (2016). Fiction: Simulation of social worlds. Trends in Cognitive Sciences, 20(8), 618-628. https://doi.org/10.1016/j.tics.2016.05.003
    [48] 39-Posner, G. J., Strike, K. A., Hewson, P. W., & Gertzog, W. A. (1982). Accommodation of a scientific conception: Toward a theory of conceptual change. Science Education, 66(2), 211-227.
    [49] 40-Polkinghorne, D. E. (1988). Narrative knowing and the human sciences. SUNY Press.
    [50] 41-Sarnok, A., Uden, L., Wangsa, C. (2025). Immersive digital storytelling to understand the new learning ecosystem. Smart Learning Environments. slejournal.
    [51] 42-Schunk, D. H., & Greene, J. A. (2018). Handbook of self-regulation of learning and performance. Routledge.
    [52] 43-Schank, R. C. (1990). Tell me a story: Narrative and intelligence. Northwestern University Press.
    [53] 44-Tuveri, M., Steri, A., & Fadda, D. (2024). Using storytelling to foster the teaching and learning of gravitational waves physics at high‑school. arXiv. arxiv.org+1link.springer.com+1
    [54] 45-Vosniadou, S. (2013). Conceptual change and education. Human Development, 56(5), 264-268. https://doi.org/10.1159/000354937
    [55] 46-Wang, X.‑N., et al. (2022). A conceptual learning design in virtual reality: The cognitive VR classroom for education after the pandemic era. ResearchGate.
    [56] 47-Wu, H. K., Lee, S. W. Y., Chang, H. Y., & Liang, J. C. (2013). Current status, opportunities and challenges of augmented reality in education. Computers & Education, 62, 41-49.
    [57] 48-Yang, K., Zhou, X., & Radu, I. (2020). XR‑Ed framework: Designing instruction‑driven and learner‑centered extended reality systems for education.
    [58] 49-Yuan Liu, Zhan, Z., & Wang, G. (2023). Immersive Narrative Based on Online and Blended Learning—Methods, Theories, and Framework. In 2023 the 8th International Conference on Distance Education and Learning (ICDEL)
    [59] 50-Zhang, X., Brown, A., & Smith, B. (2023). Evaluating narrative interventions to enhance critical thinking in high school chemistry. Journal of Chemical Education, 100(5), 1500–1508.
    [60] 51-Zhang, C., Liu, X., Ziska, K., Jeon, S., Yu, C.-L., & Xu, Y. (2024). Mathemyths: Leveraging large language models to teach mathematical language through child-AI co‑creative storytelling.
    [61] 52-Zheng, L. (2022). Investigating interactivity and storytelling in immersive virtual reality. Virginia Tech Dissertation.
    [62] 53-Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a self-regulated learner: An overview. Theory into Practice, 41(2), 64-70.
    [63] 54-Zimmerman, B. J., & Schunk, D. H. (2011). Self-regulated learning and academic achievement: Theoretical perspectives. Routledge.
  •   کلمات کلیدی به فارسی : روایت‌گری، آموزش مفهومی، یادگیری عمیق، فناوری آموزشی.
  •   چکیده مقاله به انگلیسی :
  •   کلمات کلیدی به انگلیسی :
  •  صفحات : 10-30
  •   دانلود فایل ( 1.10 MB )