تدریس ترکیبی با استفاده از فناوری‌های آموزشی آنلاین

•   آرشیو : تابستان 1404
•   کد پذیرش : 28317
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | لیلا پرهیزکاری
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : تدریس ترکیبی با استفاده از فناوری‌های آموزشی آنلاین، به عنوان یک رویکرد نوین در نظام‌های آموزشی معاصر، تحول چشمگیری در فرآیند یاددهی-یادگیری ایجاد کرده است. این مدل آموزشی، ترکیبی از آموزش حضوری و آموزش مجازی است که با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، فرصت‌های فراوانی برای افزایش انعطاف‌پذیری، تعامل بیشتر و شخصی‌سازی یادگیری فراهم می‌آورد. در این مقاله، ابتدا به تعریف تدریس ترکیبی و فناوری‌های آموزشی آنلاین پرداخته شده و مبانی نظری مرتبط با این حوزه بررسی شده است. همچنین، پیشینه پژوهش‌های داخلی و خارجی به منظور تحلیل روند تحول و کاربردهای تدریس ترکیبی مورد بررسی قرار گرفته است. از جمله سامانه‌های مدیریت یادگیری، پلتفرم‌های تعاملی، نرم‌افزارهای تولید محتوا، و فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و واقعیت افزوده. اهمیت نقش معلمان و دانش‌آموزان در به‌کارگیری موثر این فناوری‌ها مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین، مطالعات موردی متعددی از مدارس ایران و کشورهای دیگر به منظور نشان دادن کاربرد عملی و تاثیرگذاری تدریس ترکیبی ارائه شده است. این مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از تدریس ترکیبی توانسته است کیفیت یادگیری را بهبود بخشد و انعطاف‌پذیری بیشتری برای دانش‌آموزان فراهم آورد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که با وجود مزایای متعدد، اجرای تدریس ترکیبی با چالش‌هایی نظیر کمبود زیرساخت‌های فناوری، نابرابری دسترسی به اینترنت، کمبود مهارت‌های فناوری در معلمان و مقاومت فرهنگی مواجه است که رفع این موانع نیازمند همکاری و سرمایه‌گذاری مستمر است. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد که موفقیت تدریس ترکیبی در گرو آموزش و توانمندسازی معلمان، توسعه محتوای آموزشی دیجیتال، و ایجاد زیرساخت‌های فناوری مناسب است. به علاوه، توجه به نیازهای فردی دانش‌آموزان و ارائه بازخورد به موقع، نقش مهمی در بهبود کیفیت یادگیری ایفا می‌کند. در نهایت، این مقاله با ارائه نتیجه‌گیری جامع، بر ضرورت تداوم توسعه تدریس ترکیبی با فناوری‌های آموزشی آنلاین تأکید کرده و پیشنهاداتی کاربردی جهت تقویت زیرساخت‌ها، آموزش معلمان، تولید محتوای دیجیتال و سیاست‌گذاری حمایتی ارائه می‌دهد. این رویکرد نوین می‌تواند به عنوان راهکاری کارآمد برای ارتقای نظام‌های آموزشی در دوران معاصر مطرح شود و فرصت‌های برابر یادگیری را برای همه دانش‌آموزان فراهم سازد.
•   لیست منابع : [1] اسفیجانی, اعظم . (1397). بررسی تأثیر آموزش ترکیبی بر عملکرد تحصیلی و رضایت دانشجویان. رویکردهای نوین آموزشی.13(1), 45-66.
  [2] جشیره، مجید و آسوبار، اویس و سوپک، گل سمین و تبالیده، فریبا و حوت، نسرین،1402، اثر بخشی روش تدریس مبتنی بر یادگیری ترکیبی بر انگیزش وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی،هشتمین همایش بین المللی فقه و حقوق، وکالت و علوم اجتماعی، همدان.
  [3] شاه بیگ، مرتضی، آقاحسینی، تقی، و کلباسی، افسانه. (1399). امکان سنجی به کارگیری روش یادگیری ترکیبی دانش آموزان از دیدگاه مدیران و معلمان مدارس ابتدایی. پژوهش در آموزش علوم ابتدایی، 2(3 )، 36-49.
  [4] شیرکوند، طاهره، زینلی‌پور، حسین؛ موسی‌پور، نعمت‌الله؛ اثربخشی رویکرد آموزش ترکیبی در تدریس درس فارسی دوم ابتدایی؛ فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی؛ مقاله 4، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 48، اردیبهشت 1404، صفحه 45-56.
  [5] فرهنگیان، محمد و شاهسون قره حسینی، بتول و بخت آبنوسی، مرجان و هنرمند، زهرا،1403، چالش‌ها و فرصت‌های استفاده از یادگیری ترکیبی در مدارس،پنجمین همایش بین المللی علوم تربیتی، مشاوره، روانشناسی و علوم اجتماعی، همدان.
  [6] کاوند, ندا و طلائی, مهتاب. (1401). آموزش ترکیبی: مروری بر ابعاد و مدل‌ها. سواد تربیتی معلم, 2(1), 120-140
  [7] محمدی فاخر، ستار،1403،تاثیر یادگیری ترکیبی بر مشارکت فعال دانش آموزان در کلاس درس، چهارمین کنگره بین المللی آموزش، مطالعات اجتماعی و فرهنگی با رویکرد آینده پژوهی
  [8] هوشمند راد، مریم،1403، بررسی چالش‌ها و راهکارهای پیاده سازی فناوری‌های نوآورانه در نظام آموزشی: تحلیل موانع و فرصت‌ها در مدارس و دانشگاه‌ها، اولین کنفرانس بین‌المللی مطالعات کاربردی در فرایندهای تعلیم و تربیت،بندرعباس
  [9] نوری زاده، اکبر و زین آبادی، حسن رضا،1402، شناسایی عناصر و ویژگی‌های آموزش ترکیبی در دانشگاه پیام نور، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، دوره: 14، شماره: 27.
  
  [10] Alammary, A. (2022). Blended learning models: A systematic review. Journal of Computer Assisted Learning, 38(1), 15–32.
  [11] Al-Fahad, F. N. (2019). The impact of mobile learning on students' achievement and motivation: A systematic review. Journal of Educational Technology & Society, 22(1), 22-36.
  [12] Al-Rahmi, W. M., & Zeki, A. M. (2017). A model of using social media for collaborative learning to enhance learners’ performance on learning. Education and Information Technologies, 22(1), 199-214.
  [13] Bacca, J., Baldiris, S., Fabregat, R., Graf, S., & Kinshuk. (2014). Augmented Reality Trends in Education: A Systematic Review of Research and Applications. Educational Technology & Society, 17(4), 133-149.
  [14] Bandura, A. (2002). Social Cognitive Theory in Cultural Context. Applied Psychology, 51(2), 269–290. https://doi.org/10.1111/1464-0597.00092
  [15] Bedenlier, S., Bond, M., & Händel, M. (2023). Student experiences with blended learning: A systematic review. Educational Technology Research and Development, 71(2), 359–383.
  [16] Bond, M., Bedenlier, S., Marín, V. I., & Händel, M. (2024). Blended learning in post-pandemic education: Rebuilding better. Educational Technology Research and Development, 72(1), 55–74.
  [17] Cao, W. (2023). A meta-analysis of effects of blended learning on performance, attitude, achievement, and engagement across different countries. Frontiers in Psychology, 14, Article 1212056.
  [18] Chen, Y., Jones, A., & Bonanno, P. (2019). Augmented reality in blended learning: Enhancing science education in secondary schools. Journal of Educational Technology & Society, 22(1), 78-89.
  [19] Garrison, D. R., & Vaughan, N. D. (2008). Blended learning in higher education: Framework, principles, and guidelines. Jossey-Bass.
  [20] Graham, C. R., Woodfield, W., & Harrison, J. B. (2013). A framework for institutional adoption and implementation of blended learning in higher education. The Internet and Higher Education, 18, 4-14.
  [21] Holmes, W., Bialik, M., & Fadel, C. (2022). Artificial Intelligence in Education: Promises and Implications for Teaching and Learning. Center for Curriculum Redesign.
  [22] Hrastinski, S. (2023). What Do We Mean by Blended Learning? TechTrends, 67(2), 100–110.
  [23] Johnson, L., Adams Becker, S., Estrada, V., & Freeman, A. (2014). NMC Horizon Report: 2014 K-12 Edition. Austin, Texas: The New Media Consortium.
  [24] Li, X., Wang, H., & Wang, Y. (2022). Adaptive learning systems in blended education: A case study of AI-powered learning in China. Computers & Education, 176, 104345.
  [25] Merrill, M. D. (2002). First principles of instruction. Educational Technology Research and Development, 50(3), 43–59. https://doi.org/10.1007/BF02505024
  [26] Norberg, A., Dziuban, C., & Moskal, P. (2024). A time-based blended learning model. Online Learning Journal, 28(1), 45–59.
  [27] Park, Y., Kim, H., & Lee, J. (2023). Personalized learning in blended environments using AI. Computers & Education, 207, 104585.
  [28] Shi, F., Wu, Y., & He, R. (2025). Meta-analysis reveals the effectiveness evaluation of blended learning models across different academic disciplines. Frontiers in Education Studies, Article ID 2501.
  [29] Siemens, G. (2013). Learning analytics: The emergence of a discipline. American Behavioral Scientist, 57(10), 1380-1400. https://doi.org/10.1177/0002764213498851
  [30] Siemens, G. (2005). Connectivism: A learning theory for the digital age. International Journal of Instructional Technology and Distance Learning, 2(1), 3–10.
  [31] Smith, K., & Brown, L. (2020). Mobile learning in blended environments: A study of primary and secondary schools in the UK. British Journal of Educational Technology, 51(2), 362-377.
  [32] Wahyuningtias, et al. (2023). Effectiveness of Online Blended Learning and Critical Thinking Skills.
  [33] Wang, Y., Chen, X., & Zhang, T. (2023). Flexibility and learner engagement in blended environments. Computers & Education, 207, 104589..
•   کلمات کلیدی به فارسی : تدریس ترکیبی، فناوری‌های آموزشی آنلاین، یادگیری تعاملی، آموزش مدرن.
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 1-18
•   دانلود فایل ( 959.70 KB )